Joris in Zuidoost-azië, deel 2 - Vietnam

Vanuit Puerto Princesa, de Filipijnen, is hier mijn laatste reisverslag. Morgenochtend vlieg ik met twee tussenstops (Manila, Kuala Lumpur) in 27,5 uur weer naar Nederland. Om mijn reisverslagen compleet te maken, volgen hier mijn belevenissen van de afgelopen twee weken.

Twee weken geleden kwam ik 's middags aan in het boedhistische Tu Hieu-klooster, in Hue, Vietnam. Dit is de tempel waar zenleraar Thich Nhat Hanh als monnik is begonnen, vandaar dat ik het kende. Een week lang ben ik daar gebleven en heb daar gemediteerd, thee gedronken, gevoetbald, gekookt, gekletst met monniken, gelezen en verder zoveel mogelijk meegedaan met het kloosterleven. Inderdaad even heel iets anders, maar wel een hele ervaring.

Ik werd bij aankomst hartelijk ontvangen door Minh Hy, een monnik die goed Engels kan (de meesten konden daar alleen vietnamees). Hij bracht mij meteen naar een zaaltje waar ik zou slapen (op een grote houten plank) maar later zei de abt dat hij dacht dat dat problemen met de overheid zou opleveren (iemand van de overheid zou die week langskomen) dus heb ik uiteindelijk in een hotel in de buurt geslapen. Daarna leidde Minh Hy mij rond langs het klooster. De gebouwen zijn zo'n tweehonderd jaar oud, in Vietnamese stijl. Hier rondom is een groot stuk land dat ook bij het klooster hoort, met een grote toegangspoort (met stenen bewakers), lotusvijvers, bospaadjes en kerkhoven. Het is allemaal erg mooi ingericht, goed onderhouden en het is er rustig.

Samen met de monniken heb ik die avond gegeten, onder andere gekookte banaan (een speciaal soort banaan, die normaal allemaal draadjes heeft en die je daarom dus kookt). Daarna ben ik met Minh Hy naar het tweede deel van het klooster gegaan, waar de nonnen leven. Met een groepje nonnen heb ik thee gedronken en geprobeerd watermeloenpitjes te eten (die ik alleen niet goed opengebroken kreeg). De nonnen konden hooguit een beetje Engels, en waren heel vriendelijk.

De volgende ochtend kon ik nog niet meedoen met de ochtendmeditatie die om kwart over 4 begint; de poorten van het klooster zijn dan nog dicht. Er is een geheime ingang, maar in het donker kon Minh Hy mij die niet laten zien de avond ervoor. Bij het ontbijt zat ik bij Tue chieu, die ook goed Engels kan. Hij zei over een monnik dit ook bij ons zat dat hij hard oefende en veel leerde. Hij zag er nog jong uit, dus ik vroeg hem (via Tue Chieu) hoe lang hij al monnik was. Hij zei 'I'm just a baby monk. Every day is new again'. Na nog een kopje thee bij twee monniken op de kamer heb ik die middag met Tue Chieu op de boekenwinkel gepast. Hij gaf mij wat te lezen, ondertussen hebben we ook veel gepraat. Twee quotes van hem: (over de oefening van stoppen met nadenken en de aandacht bij het nu hebben) 'if you want to be happy in the future, you have to be happy right now' en (over dat je vervelende emoties kan veranderen in iets goeds, waarna je een stuk gelukkiger en wijzer bent dan voor het lijden begon) 'no dirt, no lotus'.
Aan het eind van de middag was een groepje leerling-monniken (tieners, die kennis maken met het kloosterleven. Ze hebben allemaal een geschoren hoofd op een pony na) aan het voetballen, waar ik ook mee meedeed. Na het avondeten (de enige maaltijd die niet in stilte wordt gegeten trouwens (de stilte is om je extra bewust te laten zijn van het eten)) deed ik mee met mijn eerste meditatiesessie. Ik probeerde op mijn ademhaling te blijven letten, maar mijn gedachten dwaalden veel af. Ik ging alweer vroeg naar bed; de volgende ochtend moest ik vroeg op. De weg naar mijn hotel was trouwens wel wat eng; ik moest een stuk tussen woonhuizen door, die allemaal een waakhond hebben. In het donker kon ik ze niet echt zien, maar hoorde wel constant geblaf en gegrom van alle kanten. Ik hoopte maar dat ze allemaal veilig achter hekken zaten.

De volgende ochtend had ik (na een korte ochtendmeditatie; ik probeerde die ochtend een andere route te lopen met minder waakhonden waardoor ik verdwaalde en daardoor te laat was) bij het opkomen van de zon thee gedronken met Phap Nieu, die ook Engels kan. Hij legde mij nog wat meer uit over meditatie (de basis: eerst bewust worden van je ademhaling, daarna bewust van je lichaam, daarna je geest tot rust laten komen (geen gedachten die de hele tijd door je hoofd schieten)). Na ontbijt 'working meditation' gedaan; de hal van het klooster geveegd met een bezem van stro, ik voelde mij wel heel zen. Verder gelezen, na de lunch een dutje gedaan (dat doen alle monniken) en in de middag Chieu geholpen met boontjes doppen (ze snijden ze hier heel schuin af). Daarna met Minh Hy een wandeling gemaakt door de tuinen. Hij vertelde dat hij ziek is en volgende week waarschijnlijk weer langs het ziekenhuis gaat. Ook vertelde hij dat een paar leerling-monniken die middag betrapt waren in een internetcafé terwijl ze computerspelletjes speelden. Ze deden nu een 'beginning anew-practice'. Na het eten (altijd groeten en rijst, opzich wel lekker maar niet heel vullend) ging ik met Minh Hy naar de kamer van de leerling-monniken om kennis te maken. In het begin waren ze wat verlegen, maar uiteindelijk hebben we nog een tijdje leuk gepraat (soms in het Engels, wat sommigen een beetje konden, soms via Minh Hy als vertaler). Ze vertelden dat ze tijdelijk (de meesten een jaar) in het klooster zaten, daarna zouden de meesten verder gaan met school. Ze doen twee keer per dag aan 'Kung Fu', wat hier geen vechtsport is maar een ceremonie waarbij je rijst offert aan overledenen. Hierna met Minh Hy en Phap Nieu hele speciale chinese thee gedronken, waarvan de blaadjes vier jaar bewaard moesten worden voor je er thee van maakte. Bij de avondmeditatie had ik het idee dat ik mijn aandacht er al iets beter bij kon houden. Ik ging terug op de fiets, waarmee ik mij toch een stuk veiliger voelde tussen de honden.

De volgende ochtend was ik om kwart over vier nu wel op tijd voor de ochtendmeditatie (na die nacht, voor het eerst in een hele lange tijd een soort van nachtmerrie te hebben gehad). Na het ontbijt heb ik weet in de boekenwinkel gezeten en gelezen, met een monnik die bijna geen Engels kan, maar wel heel aardig is. Hij haalde af en toe een vrucht uit de tuin voor mij om te proeven. Voor de lunch heb ik met de leerlingen een spel gespeeld met een paar veren in een stuk plastic dat je in de lucht overschopt. Ik had het mensen in Cambodja ook al zien doen, wel leuk om het zelf ook te proberen (het is ongeveer dezelfde techniek als een voetbal hooghouden). Na de lunch en het middagdutje liet Tue Chieu mij een lezing van Thich Nhat Hanh bekijken via de DVD. Interessant, ook om te zien hoe goed hij kan vertellen. Hierna gekeken hoe de leerlingen Kong Fu beoefenden (samen met een groep toeristen (die komen elke middag het voorste deel van het tempelcomplex bekijken)). Daarna weer gevoetbald, lekker gegeten (ik begon al te wennen aan alleen groeten en rijst) en vroeg naar bed gegaan.

De volgende ochtend probeerde ik bij de ochtendmeditatie een oefening met ademhalingen tellen die ik had gelezen, dit lukte aardig goed. Na ontbijt was de 'dharma talk' van een oudere monnik, deze vond ik wat tegenvallen. Hij had het over de kloosterregels en gelijkheid, maar heel oppervlakkig, heel anders dan de lezing die ik de dag ervoor had bekeken. Later vertelde Tue Chieu dat vandaag een speciale dag was die te maken had met het kloosterleven, dat de lezing daarom niet over spirituele dingen ging. De lunch was die dag met alle monniken en nonnen samen in de meditatiezaal, een soort eetmeditatie. Wel bijzonder om dat met zo'n grote groep te doen. Na het middagdutje keken we met de hele groep een film (wat bijzonder was, dat deden ze niet zo vaak) namelijk 'benji the hunted' over een hond die een nest met bergleeuw-welpjes vindt en voor ze zorgt (in het klooster weet je ook wel dat het zo'n soort film wordt). Na de film met Tue Chieu een wandeling door de tuinen gemaakt en een tijdje zitten praten. Ik stelde hem wat vragen over wat ik gelezen had, zoals 'how do you know enlightenment exists?' waarop hij zei: 'each moment of mindfulness is a moment of enlightenment'. Op de vraag 'does the Buddha have negative seeds (simpel gezegd: delen van je onderbewuste die hebzucht, jaloezie, etc naar boven kunnen brengen)?' zei hij: 'good question... you'll have to find out by yourself'. Die middag zoals gebruikelijk gevoetbald (inmiddels neem ik hier een paar sportkleren voor mee), avondgegeten en vroeg gaan slapen.

De volgende ochtend heb ik na het ontbijt en de meditatie weer in de keuken geholpen; ik mocht tofu frituren. Dit is niet heel lastig; na ongeveer 5 minuten keren en eruit halen als ze bruin zijn. Maar het was niet de bedoeling dat ik tussendoor iets anders deed; het koken doen ze hier om het koken, niet om het eten klaar te hebben (al is dit natuurlijk wel een fijne bijkomstigheid). Alles mocht dus rustig aan. Na de lunch hier weer geholpen, nu door uien in een kom fijn te stampen met een houten stamper. Daarna met Tonan (één van de leerling-monniken) het veren-ding overgeschopt, al snel kwamen er meer (leerling)-monniken bij. We werden onderbroken door Phap Nieu die vroeg of ik met hem en nog een monnik mee ging uit eten in de stad. Ze zeiden dat ze dachten dat ik wel eens iets anders wilde dan rijst met groeten, maar volgens mij had het er ook wel mee te maken dat ik die dag mijn donatie had gegeven (ze rekenen geen verblijfskosten (iedereen mag er blijven), als je wil mag je een donatie geven wat ik natuurlijk gedaan heb). Met z'n drieën hebben we lekker & gezellig gegeten, het was wel apart om met twee monniken opeens in een 'normale' setting te zitten met veel lawaai en drukte. Binnen stond trouwens kerstmuziek op, wat best gek is als het buiten 30 graden is.

De dag daarna was alweer mijn laatste volle dag. Na de ochtendmeditatie heb ik thee gedronken met een paar monniken en foto's gemaakt, daarna met m'n camera rondgelopen om het tempelcomplex vast te leggen. Voor de lunch heb ik een lange wandeling met Minh Hy gemaakt door de dorpjes rondom het klooster. We bezochten nog een school voor gehandicapte kinderen (gesponsord vanuit Zwitserland) en een kledingfabriek, waar tientallen Vietnamezen in een niet al te grote ruimte kleren aan het naaien waren. Na de lunch heb ik met de leerling-monniken de bladeren van de paadjes geveegd (het begint hier herfst te worden), ondertussen af en toe stoppend om fruit van de bomen te eten (onder andere 'starfruit', dat erg zoet en sappig is). Aan het eind van de middag kwamen veel monniken en leerling-monniken (zo'n twaalf) bij elkaar voor een groot potje voetbal wat wel een leuke laatste middag was. Toen ik mij had omgekleed had Tonan mij al een bord eten opgeschept, erg aardig! De avondmeditatie ging erg goed; ik heb voor het eerst wat visualisaties geprobeerd die ik soms wel een tijd vast kon houden.

Mijn laatste ochtendmeditatie heb ik helaas gemist; ik werd op tijd wakker maar viel weer in slaap. Ik kon nog wel meedoen met de wandeling voor het ontbijt, na het ontbijt heb ik iedereen (via Minh Hy als vertaler) erg bedankt voor de afgelopen week. Daarna ging ik nog even apart langs de abt om hem nog een keer te bedanken. Mijn trein ging aan het eind van de ochtend, ik had dus nog tijd om een laatste wandeling met Tue Chieu te maken. Hij liet mij een paar speciale begraafplaatsen aan de andere kant van het klooster zien, waar zo'n 150 jaar geleden eunuchs van het koninklijk hof waren begraven. Voor ik wegging kreeg ik van de leerling-monniken nog een grote zak netgeplukt fruit voor onderweg. Tue Chieu bracht mij naar het station, waar ik merkte dat ik het boek dat ik aan het lezen was (lord of the flies) een week geleden in de bus naar Hué moet hebben laten liggen. Chieu merkte dat ik er mee zat en zei 'just forget it!', wat inderdaad wel het beste was. Om een uur of elf vertrok ik uit Hué, op naar de laatste etappe van mijn avontuur.

Het wordt nu al aardig laat, ik breek het verhaal hier dus af. Morgen heb ik tijdens alle vluchten en de wachttijd tussendoor tijd zat om het tweede deel te schrijven. Wordt vervolgd!